(...) jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!

Lektura szkolna kojarzy się z czymś bardzo nieprzyjemnym - nawet nam, książkoholikom. Czytanie czegoś pod przymusem nigdy nie jest za fajne, zwłaszcza że zazwyczaj książki te są nudne i sztywne. Bardzo się więc zaskoczyłam tym, że moja pierwsza lektura w tym roku okazała się być nawet nie znośną, a całkiem przyjemną! - tym bardziej, iż początkowo wydawała mi się naprawdę nieciekawa. Ale zacznijmy od początku.

Jest II wojna światowa. Wszędzie słychać strzały i huki, widać dym. Wśród niego - kłębiące się postacie, chyba coś krzyczące. Jeśli podejdziesz trochę bliżej, zobaczysz że to kilku młodych chłopaków z bronią w ręku. A jeśli zbliżysz się jeszcze bardziej, prawdopodobnie stracisz przytomność - i nie ujrzysz już uśmiechu pewnego siebie Alka, skupienia Rudego, zmarszczonego czoła Zośki...

Pierwsze kilkadziesiąt stron nie było dla mnie łatwych. Czekał tam mnie długi na 40 stron, niezrozumiały wstęp. Moim zdaniem lepiej sprawdziłby się on jako swojego rodzaju epilog, ponieważ informacje o bohaterach, których nie zdążyło się jeszcze "poznać", w żaden sposób nie mogą niestety ciekawić. Przez ten feralny wstęp zdążyłam "Kamienie na szaniec" spisać na straty - co, jak się wkrótce okazało, było sporym błędem.

Pióru Kamińskiego nie można nic zarzucić - cechuje się prostotą nie pozbawioną dobrego smaku i płynnością ułatwiającą lekturę. Za trochę zbyteczne uważam pisanie np. "Alek powiedział, że..." (zamiast wstawienia zwykłego dialogu), ale w żaden sposób nie utrudniało to dalszego poznawania historii młodych bohaterów.

"Duże niebezpieczeństwo tkwi w intensywności przeżyć dziś przez nas doznawanych. Dzień dzisiejszy tak targa duszą, że gdy się wreszcie skończy, gotowa nadejść fatalna reakcja." 

Wielkim atutem autora jest jego umiejętność realistycznego oddawania tych jakże smutnych zdarzeń. Lata '40 stają się dla odbiorcy tak żywe, że uszy wręcz słyszą dźwięk wystrzałów, a nos czuje swąd dymu. Postacie zdecydowanie nie są papierowe, a dodatkowo charaktery ich są godne naśladowania w każdym calu. Choć prawdą jest też, że Kamiński miał "gotowy wzór" do nakreślenia postaci chłopców. Ponadto wiele autentycznych zdjęć umieszczonych w nowszych wydaniach "Kamieni..." pozwala jeszcze lepiej ich sobie wyobrazić. 

Moim ulubionym bohaterem został Aleksy Dawidowski - Alek. Zawsze uśmiechnięty i pewny siebie, aż do samego końca. Odważny, pamiętający w swoim życiu o Bogu, troskliwy dla swojej narzeczonej Basi. To zdanie zabrzmi jak żywcem wyjęte ze szkolnego zeszytu (a takie prace czekają mnie stety, niestety w przyszłym tygodniu), ale naprawdę chciałabym poznać Alka.

"Kamienie na szaniec" zmuszają też do refleksji nad odwagą, przyjaźnią, wojną. Lektura może nie wciąga od początku, ale kiedy akcja (btw, nader dynamiczna) się rozkręci, nie można się już od książki oderwać. A łzy nie raz cisną się do oczu...

Moim zdaniem "Kamienie na szaniec" to bardzo dobra książka, obowiązkowa lektura dla każdego Polaka. Opowiada o historii naszego kraju (którą każdy powinien przecież znać) w sposób ciekawy, choć  też niezwykle poruszający. Jestem niezmiernie zadowolona, że się z nią zapoznałam. Cieplutko polecam. 

Moja ocena: 8/10